مقاطع تحصیلی رشته‌ی گرافیک در یک نگاه

رشته‌ی گرافیک از زیر مجموعه‌های گروه هنر در شاخه‌ی فنی‌و حرفه‌ای است که هر دانش آموز پس از طی کردن سال تحصیلی اول دبیرستان می‌تواند در طی یک دوره‌ی دو تا سه‌ساله و در یکی از هنرستان‌های فنی‌و‌حرفه‌ای یا کاردانش دیپلم گرافیک بگیرد. هنرجویان این رشته در طی دوران تحصیلی خود در هنرستان با موضوعاتی مانند طراحی، هنرهای تجسمی، رنگ‌شناسی، مبانی تصویرسازی، خط در گرافیک، خوشنویسی، چاپ دستی و عکاسی آشنا می‌شوند.

هنرجو می‌تواند پس از اخذ دیپلم هنرستان، بدون آزمون ورودی وارد پیش دانشگاهی هنر شود و پس از یک سال تحصیل، در کنکور سراسری هنر شرکت کرده و در یکی از رشته های عکاسی، صنایع دستی، سینما، تئاتر، مرمت آثار باستانی، هنرهای اسلامی، طراحی و چاپ پارچه و لباس، گرافیک، نقاشی، طراحی صنعتی و طراحی فرش تحصیل کند. هنرجویان این مقطع پس از ۴ سال موفق به اخذ لیسانس می‌شوند.

دارا بودن مدرک لیسانس پیش‌نیاز ورود به بسیاری از حرفه‌ها و مشاغل طراحی است. هنرجویان مقطع کارشناسی ارشد نیز بر مهارت‌های عملی و استودیویی و توسعه‌ی مهارت‌های تخصصی، مدیریت پروژه، و تئوری پیشرفته‌ی طراحی و یادگیری برنامه‌های کاربردی تمرکز می‌کنند.

مقطع هنرستان

در نظام جدید آموزشی، کلیه‌ی دانش‌آموزان در پایان پایه‌ی نهم باید به کمک آزمون‌های رغبت‌سنجی، استعدادشناسی، شخصیت‌شناسی و نظر والدین به رشته‌ها و شاخه‌های تحصیلی مناسب خود هدایت شوند. امروزه بیش از یک سوم دانش‌آموزان ایرانی وارد رشته‌های کاردانش و فنی‌وحرفه ای می‌شوند؛ رشته‌هایی که مزیت‌شان کارمحوری است. لذا دانش‌آموزان از همان ابتدا وارد فعالیت‌ها و حرفه‌های مهارت‌محور می‌شوند. به جرات می‌توان گفت رشته‌ی گرافیک از متنوع‌ترین رشته‌های فنی‌و‌حرفه‌ای است. دلیل آن نیز تعداد مهارت‌هایی است که هنرجویان در این رشته می‌توانند یاد بگیرند. مهارت‌هایی که هر یک زمینه‌ای مساعد برای ورود به یک شغل مطلوب و پردرآمد هستند.

کارمحوری، مزیت رشته‌های هنرستانی است

داشتن معدل ۱۶ یا بالاتر در کارنامه‌ی سال اول و  داشتن علاقه و انگیزه  لازم به تحصیل در این رشته، از جمله شرایط ورود به رشته‌ی گرافیک در مقطع هنرستان است.

هنرستانی‌ها در طول تحصیل خود دوره‌ها و دروس آموزشی متعددی را می‌گذرانند:

نام دوره	توضیحات	مهارت‌هایی که در قالب این دوره‌ی آموزشی خواهید آموخت
اصول طراحی	دوره‌ی مقدماتی آموزش عناصر طراحی. در این دوره هنرجویان پیرامون مفاهیم و کاربردهای عناصر طراحی و ابزارهای ارتباطاتی آموزش می‌بینند.	درک کاربردهای خطوط، رنگ‌ها، بافت، اشکال، ارزش‌ها، و فضای منفی که در بسیاری از پروژه‌های گرافیک به‌کار می‌روند.
مقدمات تایپوگرافی	هنرجویان طی این دوره با مفاهیم اولیه و کاربرد تایپوگرافی در طراحی آشنا می‌شوند و چگونگی تاثیر آن بر مفهوم، برند و هویت آن را مورد بررسی قرار می‌دهند.	مهارت‌های پایه در انواع نوشتار و فونت‌های مورد استفاده در متون و لوگوها درک اولیه از چگونگی برداشت مخاطب از جزئیات بصری
تئوری رنگ	هنرجویان طی این دوره ضمن مطالعه‌ی رنگ‌ها، تاثیر آن بر مولفه‌های روانشناختی و فرهنگی را بررسی می‌کنند. تئوری رنگ در هنرهای تجسمی به منزله‌ی یک راهنمای عملی برای بیان تأثیر ترکیب رنگ‌ها است.	مهارت‌های پایه در انواع نوشتار و فونت‌های مورد استفاده در متون و لوگوها درک اولیه از چگونگی برداشت مخاطب از جزئیات بصری
طراحی وب	آموزش مقدمات کاربرد طراحی گرافیک در طراحی چندرسانه‌ای و دیجیتال. هنرجو در این دوره با چیدمان و طراحی صفحه‌های وب‌سایت آشنایی یافته و می‌تواند به کمک کدنویس‌ها قالب گرافیکی کارآمد و بهینه‌ای برای وب‌سایت آماده کند. در این مبحث بر عوامل فنی، محیطی و عناصر معماری سایت، کاربرپسندی و الگوهای بهینه‌ی طراحی تمرکز می‌شود.	کاربردهای طراحی گرافیک در پروژه‌های دیجیتال

مقطع کارشناسی

مقطع کارشناسی هنر در قالب چندین رشته و گرایش در سطح مراکز آموزشی تدریس می‌شود:

·                     ارتباط تصویری (گرافیک)

·                     آهنگسازی

·                     فرش

·                     ادبیات نمایشی

·                     کتابت و نگارگری

·                      بازیگری

·                     مرمت آثار تاریخی

·                     تلویزیون و هنرهای دیجیتالی

·                     مجسمه‌سازی

·                     چاپ

·                     صنایع دستی

·                      موزه

·                     سینما

·                     موسیقی نظامی

·                     هنر اسلامی

·                      نقاشی

·                     طراحی صحنه

·                     طراحی پارچه

·                     طراحی لباس

·                     نمایش عروسکی

·                     عکاسی

·                     طراحی صنعتی

·                     هنرهای صناعی

·                     نوازندگی موسیقی ایرانی

·                     مرمت و احیای بناهای تاریخی

·                     و نوازندگی موسیقی جهانی.

مقطع کارشناسی ارتباط تصویری (هنرهای گرافیک) به‌طور معمول چهار سال طول می‌کشد و شامل دروس عمومی، دروس پایه در طراحی گرافیک و واحدهای درسی تخصصی به قرار زیر است:

الف- اصول گزارش‌نویسی و مستندسازی

ب- ارائه‌ی نتایج کار و جریان فعالیت‌ها (presentation)

پ- انجام کار گروهی

ت- طبقه‌بندی و پردازش اطلاعات

ث- بهره‌گیری از رایانه

ج- برقراری ارتباط مؤثر درمحیط کار

چ- سازماندهی و اداره کردن افراد تحت سرپرستی و آموزش آن‌ها

ح- خودآموزی و یادگیری مستمر در راستای بالندگی شغلی

خ- ایجاد کسب‌و‌کارهای کوچک و کارآفرینی

د- رعایت اخلاق حرفه‌ای و رفتار سازمانی

ذ- اجرای الزمات بهداشت ، ایمنی و محیط زیست (HSE)

ر- تفکر نقادانه و اقتضایی

ز- خلاقیت و نوآوری

هنرجویان مهارت‌های دیگری را نیز در مقطع کارشناسی کسب می‌کنند:

نام دوره	توضیحات	مهارت‌ها
کارآفرینی	علم کارآفرینی و بازاریابی سعی دارد با مفاهیم و اصول خود راهکارهایی را ایجاد کند تا آثار هنری با بیشترین اقبال عمومی رو‌به‌رو گردد.	به‌کارگیری اصول تئوریک در عمل دانش کسب‌و‌کار، بازاریابی و تکنیک‌های تبلیغات.
طراحی پرتفولیو	پرتفولیو از الزامات شغل طراحی گرافیک به‌شمار می‌رود. این موضوع تنها به ارائه پورتفولیو به دانشگاه‌ها جهت اخذ پذیرش در مقاطع عالی ختم نمی‌شود، بلکه به همراه داشتن نمونه آثار گرافیکی یکی از ارکان مهم در جلب نظر کارفرمایان است.	روش طراحی و ساخت پرتفولیو و آلبوم نمونه‌ی کار که نمایشی از روند رشد مهارت‌ها و خلاقیت شما در گذر زمان است. کسب توانایی ارائه‌ی پرتفولیو و بیان مهارت‌ها و قابلیت‌های حرفه‌ای خود.

مقطع کارشناسی ارشد

کارشناسی ارشد هنر در دانشگاه‌های ایران در ۱۲ رشته ارائه می‌شود:

·                     کارشناسی ارشد هنرهای تصویری و طراحی در ۶ گرایش:کارشناسی ارشد طراحی صنعتی

o                                            ارتباط تصویری (گرافیک)

o                                            تصویرسازی

o                                            تصویر متحرک (انیمیشن)

o                                            نقاشی

o                                            عکاسی

o                                            و مرمت اشیای فرهنگی و تاریخی

·                      

·                     کارشناسی ارشد طراحی شهری

·                     گرایش‌های کارشناسی ارشد معماری

·                     رشته‌های کارشناسی ارشد مجموعه هنرهای نمایشی و سینما

·                     کارشناسی ارشد صنایع دستی

·                     کارشناسی ارشد پژوهش هنر

·                     کارشناسی ارشد فلسفه‌ی هنر

·                     کارشناسی ارشد اقتصاد هنر

·                     کارشناسی ارشد هنر اسلامی (با ۵ گرایش)

·                     کارشناسی ارشد فرش (با ۳ گرایش)

·                     و گرایش‌های کارشناسی ارشد موسیقی.

در این‌میان، مجموعه‌ی هنرهای تصویری و طراحی در دانشگاه‌های دولتی روزانه، شبانه (نوبت دوم)، پردیس خودگردان و غیرانتفاعی دانشجو می‌پذیرد. مجموع ظرفیت پذیرش در مقطع کارشناسی ارشد هنرهای تصویری و طراحی سالانه حدود ۱۰۰۰ نفر است، که این رقم بدون احتساب ظرفیت دانشگاه آزاد است.

دانش‌آموختگان مقطع کارشناسی ارشد هنرهای تصویری درکنار دروس تخصصی و عمومی خود از جمله ارتباط تصویری، روش تحقیق در هنر، ارتباط‌شناسی، فرایند چاپ، گرافیک محیطی، رایانه در طراحی و اصول دیزاین، مهارت‌های دیگری نیز کسب خواهند کرد که تبحرشان در این مهارت‌ها وابسته به کیفیت مواد آموزشی و مهارت‌های فرادرسی آن‌ها خواهد بود:

سواد بصری	تفکر خلاق	نوآوری و ذوق هنری	مشارکت	شمّ تجاری
دانش‌آموختگان مقطع کارشناسی ارشد هنرهای تصویری برای ایجاد یک محصول نهایی گیرا و جذاب، در موضوعاتی نظیر ترکیب‌بندی، تئوری رنگ و تایپوگرافی مهارت‌آموزی می‌کنند.	اگر خلاق نباشید، ایده‌های جدید را کشف نمی‌کنید. تفکر خلاق به‌معنای توانایی دیدن آنچه که دیگران نمی‌توانند (یا نمی‌خواهند) ببینند است. گرافیست‌ها در طول دوره‌ی آموزشی خود یاد می‌گیرند که ذهن‌شان را فعال نگه دارند و از وجوه متضاد نهراسند.	دانشجویان می‌آموزند که چطور امضای شاخص و منحصربه‌فرد خود را پای آثارشان داشته باشند و به دام تقلید و دنباله‌روی کورکورانه نیافتند.	دانش چگونگی تعامل سازنده با تیم‌های طراحی، فنی و نیز مشتریان، مرز بین موفقیت و شکست در رشته‌ی گرافیک را رقم می‌زند.	فارغ از اینکه برای خودتان کار می‌کنید یا کارمند یک شرکت هستید، باید به مهارت در فروش، بازاریابی و ارتباط با مشتری مسلط باشید. دانش اصول تجارت، کارآفرینی و بازاریابی عاملی تعیین‌کننده در موفقیت شغلی شما محسوب می‌شود.